Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan ziyareti dönüşü gazetecilerin sorularını yanıtladı: (1)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Terörsüz Türkiye sürecinde hamdolsun sorun, kasvet görünmüyor. Gelişmeler hoş, olumlu istikamette devam ediyor. Birkaç çatlak sese karşın, verilen bildiriler pek makul, müspet ve yapan.” dedi.

Erdoğan, 28 Mayıs Azerbaycan’ın Bağımsızlık Günü hasebiyle gittiği Azerbaycan’ın Laçın kentindeki temaslarının akabinde yurda dönüşünde uçakta gazetecilere açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı.

30 yıllık işgalin akabinde özgürlüğüne kavuşan Karabağ’ı bir kere daha görmekten duyduğu memnuniyeti lisana getiren Erdoğan, ziyaret vesilesiyle Laçın Havalimanı’nın açılışını Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile gerçekleştirdiklerini hatırlattı.

Fuzuli ve Zengilan Havalimanlarını da Aliyev ile açtıklarını anımsatan Erdoğan, “İşgalden kurtarıldıktan sonra Azerbaycan’ın, Karabağ’ın her köşesinde kalkınma ve imar seferberliğini tüm süratiyle devam ettirdiğini görüyoruz. Bu imar çalışmalarına ülkemizden birçok şirketin katkıda bulunması bizler için başka bir övünç kaynağıdır. Hakikaten Laçın Havalimanı’nın imalinde da 10’u aşkın firmamız misyon aldı.” tabirlerini kullandı.

Erdoğan, ziyaret kapsamında ayrıyeten başkanlar seviyesindeki birinci toplantısını 2024’te yaptıkları Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan bölgesel istişare sisteminin ikinci doruğunu Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’in iştirakiyle gerçekleştirdiklerini söyledi.

Heyetteki bakanların da muhataplarıyla bir ortaya gelerek ülkelerin ortak gündemlerindeki mevzuları ele aldığını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

“Malumunuz hem Azerbaycan hem de Pakistan’la her seviyede ağır temas ve işbirliğimiz bulunuyor. İlham Aliyev kardeşimle geçtiğimiz günlerde Avrupa Siyasi Topluluğu Tepesi ve Türk Devletleri Teşkilatı Gayriresmi Doruğu sırasında bir ortaya gelmiştik. Pakistan Başbakanı Sayın Şahbaz Şerif’i de geçtiğimiz hafta sonu İstanbul’da ağırlamıştık. Kendileriyle istişarelerimizde ikili konuların yanı sıra özellikle üç ülkeyi ilgilendiren bölgesel gelişmeler hakkında fikir teatisinde bulunduk. Ticaret, yatırımlar, güç işbirliği, besin güvenliği ve Hazar geçişli doğu-batı-orta koridoru üzere hususları değerlendirdik. Bu vesileyle şunu da söz etmek istiyorum, Azerbaycan’ın işgalden kurtardığı topraklarında yine imar ve kalkınma faaliyetlerini güçlü formda destekliyoruz.

Yıllardır çekilen acıların bir daha yaşanmaması ve Güney Kafkasya’da istikrar, barış ve refahın tesisine büyük değer veriyoruz. Azerbaycan ile Ermenistan ortasında atılan adımları memnuniyetle karşılıyoruz. Barış muahedesi metni üzerinde uzlaşıya varılmasını da istikrar yolunda önemli bir gelişme olarak görüyoruz. Bu sürecin mümkün olan en yakın vakitte nihayete erdirilmesini istek ediyoruz. Savaşın muzafferi olan can Azerbaycan’ın bölgede barışın da mimarı olarak öne çıktığını görüyoruz.”

“Pakistan ile Hindistan’ın ateşkesini memnuniyetle karşıladık”

Pakistan ile Hindistan ortasında yaşanan tansiyonda ateşkes kararı alınmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirten Erdoğan, süreç boyunca sergiledikleri serinkanlılık ve basiretli tavır hasebiyle Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve Pakistan makamlarını kutladı.

İki taraf ortasında direkt ve sağlıklı bir diyaloğun tesisi için ateşkesin sunduğu fırsattan azami ölçüde yararlanılması gerektiğine işaret eden Erdoğan, ” Güney Asya’da istikrarın sürdürülebilir hale gelmesi noktasında taraflar dilek ettiği takdirde üzerimize düşen ne varsa yapmaktan geri durmayız. Azerbaycan ziyaretimizin hayırlara vesile olmasını diliyor, bölgesel istikrar ve refaha katkıda bulunmasını temenni ediyorum.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şahsına ve heyetine gösterilen misafirperverlik için Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev başta olmak üzere tüm Azerbaycan halkına teşekkür ederek, Azerbaycan’ın 28 Mayıs Bağımsızlık Günü’nü kutladı.

“Bölgede işgal yıllarında beşerler çok acılar çekti”

Bir gazetecinin, Türkiye-Azerbaycan-Pakistan Üçlü Tepesi ve Milletlerarası Laçın Havalimanı’nın açılmasının, bölgedeki işbirlikleri açısından değerini ve hangi alanlarda bunların ilerleyeceğini sorması üzerine Erdoğan, şu karşılığı verdi:

“Bu bölgede işgal yıllarında beşerler çok acılar çekti. Artık o berbat günler geride kaldı. Laçın bölgesi Karabağ’daki yine yapılanma sürecinde ulaşım ve lojistik altyapının güçlendirilmesi için kilit pozisyonda yer alıyor. Laçın Havalimanı, bölgesinin kalkınmasını hızlandırması bakımından çok değerli. Turizm ve ticaret imkanları bu memleketler arası havalimanıyla gelişecek. Memleketler arası yatırımcılar da artık bölgeye erişim sorunu yaşamayacak. Savaş ve işgalin izleri süratle bu bölgeden silinecek. Karabağ’da olağanlaşma sürecinin simgelerinden biri olan bu adım, bölgenin istikrarına hizmet etmesi bakımından ayrıyeten büyük değer taşıyor. Havalimanı, bölgenin ulaşım altyapısını da bir öteki düzeye taşıyacaktır. Bölgeyi dünyaya bağlayacak bu havalimanı, inanıyorum ki Laçın ve etrafını müreffeh bir geleceğe de hazırlayacaktır. Havalimanının yalnızca bulunduğu bölgenin değil, Azerbaycan’ın tamamının potansiyelini yani içeride bir hareketlenmeyi de getirecektir. Bu altyapı yatırımları barışa giden yolu da açacaktır. Türkiye ve Azerbaycan olarak birçok alanda işbirlikleri geliştiriyoruz bilhassa savunma, güç tarım ve hayvancılık alanlarını stratejik görüyoruz.”

Erdoğan, besinde tam bağımsızlığın bir ulusal güvenlik konusu olduğuna işaret ederek, “Gerek salgın gerek su savaşları ve bölgesel krizler, arz güvenliğinin değerini bir defa daha tüm dünyaya gösterdi. Biz de Türkiye’yi bir üretim üssü yapmak için var gücümüzle çalışıyoruz.” diye konuştu.

Azerbaycan ile besin arz güvenliği konusunda çok daha sıkı işbirlikleri yapmak istediklerini lisana getiren Erdoğan, “Öyle zannediyorum ki bu işbirliği Türk Devletleri Teşkilatı üyesi başka kardeş ülkelerimiz için de adeta bir işaret fişeği olacaktır. Arz fazlamız olan eserlerde kardeş ülkeleri önceleyeceğiz. Daima birlikte daha çok üretip, daha çok paylaşarak yarınlara daha sağlam yürüyeceğiz.” sözlerini kullandı.

“Azerbaycan-Ermenistan barışının ufukta görünmesinden memnunuz”

Kafkasya’da Azerbaycan-Ermenistan barışı hatırlatılarak, sürecin ve Zengezur Koridoru’nun hangi basamakta olduğu, İran’ın bu kademede buraya bir bariyerinin olup olmadığı ve “Laçın Koridoru”nun açılma ihtimaline ait soruya Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle karşılık verdi:

“Biz artık Güney Kafkasya’da çatışmayı değil, huzuru ve barışı görmek istiyoruz. Bölgede sağlanacak kalıcı barış herkese kazandıracaktır. Bizler Azerbaycan-Ermenistan ortasında bir barışın ufukta görünmesinden mutluyuz. Bu süreci yakından takip ediyoruz. Gereken katkıyı da sunuyoruz. Sağlanacak barış, Azerbaycan-Ermenistan ve ülkemiz için de bedelli olacaktır. Biz de Ermenistan ile dikkatli bir olağanlaşma sürecini yaşıyoruz. Hem barış hem olağanlaşma sağlandığında, ülkelerimizin bundan yararlı çıktığını da göreceğiz. Yani bu bahiste en ufak bir tasa kelam konusu değil.

Zengezur Geçişi, Azerbaycan için sadece Nahçıvan ile kara kontağı değil, tıpkı vakitte Türkiye üzerinden Türk dünyasına uzanan yeni bir entegrasyon çizgisidir. Bu geçişin kısa müddette açılması, Kafkasya’daki ulaşım ve güç altyapısını da güçlendirecektir. Komşumuz İran’ın da bölgemizde huzura, barışa, kalkınmaya hizmet edecek bu adımlara dayanak vermesini bekliyoruz. Bu ‘kazan-kazan’ ikliminden onların da faydalanmasını, doğrusu isteriz. Atılan her adım, açılan her kapı, koridor, ekonomik çıkar sağlayacağı üzere, vakitle ülkeleri birbirine daha çok yakınlaştıracaktır.”

“İstanbul Barışı Süreci inşallah tekrar başlayacak”

Bir gazetecinin, “Rusya- Ukrayna Savaşı’nın başından bu yana Türkiye, kalıcı ateşkesin sağlanması noktasında ağır bir diplomasi trafiği yürütüyor. En son 16 Mayıs’ta taraflar bir kere daha müzakere masasına oturdu. Yeni süreci nasıl görüyorsunuz? Barış ne kadar uzak?” sorusu üzerine Erdoğan, şunları kaydetti:

“Rusya-Ukrayna Savaşı sırf iki ülke ortasında değil, global aktörlerin de dahil olduğu çok katmanlı bir krize dönüştü. Biliyorsunuz Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan Rusya’daydı. Moskova’da yaptığı görüşmeler sonucunda bugün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bir açıklama yaptı. Lavrov, ‘Rusya ve Ukrayna ortasında ikinci cins görüşmelerin İstanbul’da yapılmasını istediklerini’ söyledi. Bu sayede İstanbul Barışı Süreci inşallah tekrar başlayacak. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un bu açıklaması hafife alınmamalı. Bu açıklama bizim barış umudumuzu daha da artırmıştır. Biz, barış için çabalamaya devam ediyoruz, devam edeceğiz. Hem Rusya hem Ukrayna ile de temas halindeyiz. Yakaladığımız ivmeyi bir kalıcı barış fırsatı olarak görüyoruz. Her görüşmemizde bütün muhataplarımıza bu fırsatın kaçırılmaması gerektiğini de hatırlatıyoruz. Kapı aralanmışken, bu kapıyı kapatmayalım diyoruz.

Çözüm yolu daha fazla diyalog, daha fazla diplomasiden geçiyor. Biz, bütün diplomatik gücümüzü ve potansiyelimizi barış için kullanıyoruz. Bölgemizdeki bu büyük yangını söndürmek, hem insani bir vazife hem de ülkemizin çıkarınadır. Umarım barış gayretlerimiz sonucunda arzuladığımız uzlaşmaya da varırız. Yaşanan dört yıllık süreçte tüm dünya şunu görmüş oldu, bu savaş Avrupa’nın güvenlik mimarisini ve bilhassa de güç siyasetlerini kökten değiştirdi. Avrupa Birliğinin Rusya’ya güç alanındaki bağımlılığını azaltmak için yeni arayışlara girmesi, Türkiye üzere güçte transit ülkelerin jeopolitik pahasını de artırmıştır.”

” Suriye’nin toprak bütünlüğü kesinlikle korunmalı”

“PKK terör örgütü silah bırakmaya başladı mı? Bu bağlamda fesih kararından sonra terör örgütünün açıklamalarını ve gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Tekrar bu bağlamda SDG- Şam bağlarında gelinen noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?” formundaki soruya Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu cevabı verdi:

“Suriye’nin toprak bütünlüğü, üniter yapısı ve ulusal birliğinin kesinlikle korunması lazım. Varılan mutabakatı olumlu karşıladığımızı daha evvel tabir etmiştik. Ancak görüyoruz ki Suriye Demokratik Güçleri hala oyalama taktiklerine devam ediyor. Bundan vazgeçmeleri kaide. Alınan kararların uygulamasını çok yakından takip ediyoruz. Aslolan kelamların mutabakattaki takvime uygun biçimde hayata geçirilmesidir. Suriye Cumhurbaşkanı Sayın Ahmed Şara ile görüşmelerimiz bu istikamette oldu. Terörsüz Türkiye sürecinde hamdolsun sorun, badire görünmüyor. Gelişmeler hoş, olumlu istikamette devam ediyor. Birkaç çatlak sese karşın, verilen bildiriler pek makul, müspet ve yapan. Alışılmış her yeni etapta umutlarımızla birlikte yükümüz de artmakta.

Arkadaşlarımızın Suriye ile görüşmeleri de devam ediyor. Süreci zehirlemek isteyenlere karşı dikkatliyiz. Onlara fırsat vermeyeceğiz. Zira emelimiz çok net. Bu hedef, Türkiye’ye yıllarca vakit kaybettiren, en pahalı hazinemiz olan insanlarımızı yitirmemize neden olan, Türkiye düşmanlarının ekmeğine yağ süren bu terör sıkıntısından kurtulmaktır. Bunda bugüne kadar hiç almadığımız arayı şu an prestijiyle katetmiş bulunuyoruz. İnşallah Terörsüz Türkiye maksadımıza ulaşacağız. Ne yapıyorsak, ülkemiz Türkiye için yapıyoruz. Ne yapıyorsak, milletimizin huzuru ve selameti için yapıyoruz. Milletimizi rahatsız edecek bir pazarlığın içinde asla olmayız. Biz milletimize güveniyoruz, biz kardeşliğin gücüne güveniyoruz.”

(Sürecek)